Author: Luan Morina (Page 1 of 119)

Writer?!

Cleopatra (1963)

14/09/2023 / Luan Morina

Është njëfarë trendi në TikTok që burrat së paku një herë në ditë mendojnë për Perandorinë Romake.

Tash, sigurisht ka ditë që mund të harrojmë të mendojmë për Perandorinë Romake, por sado pabesueshëm të duket, mund të garantojë që është e vërtetë, së paku për vete.

Dhe kur jemi te Perandoria Romake, duhet të përmendim njërin ndër filmat më të mirë për këtë periudhë, e ndoshta më i miri – Cleopatra.

Për 251 minuta, pra më shumë se katër orë, nën regjinë dhe skenarin e Joseph L. Mankiewicz, na shërbehet në film njëra ndër periudhat më të famshme të historisë së njerëzimit.

Jeta e Kleopatrës, të portretizuar nga Elizabeth Taylor, vjen nga zanafilla e sundimit të saj deri te momentet e fundit. Ndonëse perandoresha e Egjiptit, jeta e saj fund e krye është e ndërlidhur me Romën dhe perandorët romakë, nga Cezari deri te Oktaviani.

Ndonëse mund të mos jetë ndër aktoret e mia të preferuara të asaj periudhe, Elizabeth Taylor arrin të përçojë një mbretëreshë ashtu siç na e ka mësuar historia nëpër vepra të ndryshme letrat e filmike – një grua që për pushtet është e gatshme të sakrifikojë gjithçka e gjithkënd.

Dhe në anën tjetër, Jul Cezarin, i cili vjen në film nga i papërsëritshmi Rex Harrison, i cili mund të jetë ndoshta aktori që më së miri ka luajtur Cezarin. Ka gjithçka që përshtatet me Cezarin, nga ana fizionomia e trupit deri te elokuenca e mimika.

E pastaj Richard Burton në rolin e Mark Antonisë, që sjellë në jetë atë që Cezari arrinte ta fshihte, dobësinë e një perandori karshi një perandoreshe si Kleopatra. Krejt në fund, Roddy McDowall në rolin e Oktavianit.

Aktrimin fantastik mënjanë, filmi është i thurur për mrekulli duke sjellë detajet e ngjarjeve në përpikëri, ngadalë dhe me elegancë, nga zbarkimi i Cezarit në Aleksandri deri te zbarkimi i Oktavianit. Aktet janë të gjata e të shtjelluar me përsosmëri. Skenografia të dërgon në atë periudhë falë mungesës së CGI të asaj kohe. Betejat duken origjinale, si gjithçka tjetër. Kostumet në detaje. Fotografia magjepsëse.

Cleopatra është ndër filmat më të mirë historik të bërë ndonjëherë. Ia vlen çdo moment prej atyre katër orëve, sigurisht nëse jeni pak të çmendur pas historisë. Nota personale: 5/5

Julius Caesar (1953)

14/09/2023 / Luan Morina

Pasi mposht Pompein në luftën civile, bashkëvendësit zgjedhin Cezarin konsull për të katërtën herë dhe diktator për jetë…

Kështu përshkruhet filmi i realizuar nga Joseph L. Mankiewicz, bazuar pothuajse në tërësi në veprën e William Shakespeare.

Rrjedhimisht, filmi përqendrohet më shumë në monologët, sidomos të Brutit e Mark Antonisë, që i japin një nuancë ndryshe nga filmat tjerë historik për këtë periudhë.

Të dyja këto fjalime monolog vijnë një pas një pas momentit kulmues në senat, së pari Bruti, e pastaj Mark Antoni, provojnë të bindin qytetarët për kauzën e tyre pa atakuar në mënyrë të drejtpërdrejtë njëri-tjetrin.

Dhe këto dy karaktere portretizohen nga James Mason si Bruti, e Marlon Brando si Mark Antoni. Louis Calhern luan rolin e Cezarit, e Douglas Watson rolin e Oktavianit.

Ndonëse fjalimet e Brando e Mason janë ndër pjesët kryesore të filmit, ngjarjet që i paraprijnë vrasjes së Cezarit, dhe ato që pasojnë me ndjekjen e dorasëve nga Mark Antoni e Oktaviani, janë të realizuar në po të njëjtin nivel artistik duke mos çaluar fare për nga cilësia.

Betejat, luftërat janë pothuajse në minimum, me filmin që vazhdon edhe në pjesën e dytë të përqendrohet në monologë e dialogë duke vënë në pah një aktrim më shumë teatral se sa filmik.

Filmi nuk është diçka e veçantë në aspektin artistik – është i bërë për fansat e historisë, të Perandorisë Romake, dhe jo për fansat e filmit, kinemasë. Derisa për të parët mbetet një vepër goxha mirë e përpunuar, për këta të dytët do të jetë humbje kohe. Nota personale: 4/5

Rome – Recensim serie (pa spoilera)

14/09/2023 / Luan Morina

Në fund të ditës, emri i dikujt gdhendet në mesin e 12 muajve të vitit, e i dikujt harrohet në mesin e 117 miliard njerëzve që supozohet të kenë marrë frymë në planetin Tokë që nga viti 190 mijë p.e.s.

Emri i Jul Cezarit është muaji i shtatë i vitit, derisa emrat e mijëra ushtarëve që kanë rënë për këtë famë të mbretit të tyre, janë zhdukur.

Te seria ‘Rome’, që për mua është ndër portretizimet më të mira të Perandorisë Romake dhe disa prej ngjarjeve kryesore të kësaj periudhe, kemi një qasje që favorizon edhe ata ‘të zhdukurit’.

Lucius Vorenus dhe Titus Pullo janë dy emra të parëndësishëm në historinë romake, ndoshta edhe fiktiv, që kanë jetuar në ditët e fundit të Republikës së Romës.

Seria fillon me luftën e Cezarit në Gali derisa Pompei merret me Romën. Derisa udhëheqësit e Romës merren me pasojat e një tragjedie që mund të dëmtojë miqësinë e Cezarit dhe Pompeit, dalëngadalë rrëshqasim në jetën e ‘kotë’ të qytetarëve romakë, aty ku do të takojmë jo vetëm Luciusin e Titusin, dy persona me qasje të ndryshme ndaj jetës dhe pushtetarëve.

Janë këta dy, dhe rrethanat e ngjarjet që i shoqërojnë që e bëjnë këtë seri ndër më të veçantat e kësaj periudhe. Jeta e tyre mbetet në plan të parë, derisa Cezari, Oktaviani, Augusti, bien në plan të dytë qysh në episodin e parë.

Kevin McKidd (Dr. Owen te Grey’s Anatomy), e Ray Stevenson (Ohthere te Vikings) janë në dy rolet kryesore, të cilët përshtatet mrekullueshëm me rolet e tyre si dy karaktere të kundërta. Janë arsyet kryesore pse kjo seri ka arritur namin në atë kohë, ndonëse 15 vite më vonë mund të shihet si e harruar.

Për të gjithë të pasionuarit e historisë, është ndër aventurat më të mira në njërën nga periudhat më të njohura në historinë e njerëzimit. Ka një realizim teknik të mahnitshëm, skenar të shtrirë përshtatshëm për dy sezonet sa zgjatë, dhe një aktrim goxha të mirë. Nota personale: 5/5

Domina – Sezoni 1&2 (pa spoilera)

14/09/2023 / Luan Morina

Pas çdo burri të suksesshëm qëndron një grua, thonë!

Livia Drusilla qëndron mbrapa të gjithë perandorëve të dinastisë Jul-Klaudiane, nga gruaja e Oktavianit deri te gjyshja e Neros!

Por, në dy sezonet e para të Domina, kemi vitet e para të jetës së Livias dhe ngjitjen e saj në fuqi deri te gruaja e Oktavianit, duke lënë goxha shumë hapësirë për të mbuluar në sezonet pasuese, të cilat shpresoj të konfirmohen sa më parë!

Aktorët në serinë Domina, që është prodhim anglo-italian i kanaleve Sky Atlantic, janë goxha ‘anonim’ për shumicën. Kasia Smutniak vjen në rolin e Livia, Claire Forlani (Meet Joe Black) në rolin e Oktavisë, Liam Cunningham (Davos i Game of Thrones), dhe Isabella Rossellini janë ndër emrat më të njohur që mund t’i keni parë më herët.

Tjerët janë kryesisht aktorë të rinj, pa shumë përvojë në ekran, të cilët në dy sezonet e para me zhvillimin e ngjarjeve kalojnë si role episodike.

Por, aktrimi mbetet në plan të dytë me skenarin që sjellë intrigat, prapaskenat, dhe botën e panjohur të Perandorisë Romake në vigjilje të një ndryshimi politik, ku gjithçka duket se komandohet nga një grua, gjithnjë në hije.

Kjo është Livia që merr karakterin e njërës nga politikanet më të zgjuara, jo vetëm në atë periudhë. Është një seri e mbushur me kthesa, të papritura, që e bën dramën të pushtohet nga trileri pothuajse në çdo episod.

Sezoni i parë mund të marrë kohë me familjarizim me karakteret dhe krejt emrat e historisë, por pas dy-tri episodeve vetëm do të jeni në rrjedhë të ngjarjeve. Dhe kjo e bën sezonin e dytë edhe më të mirë. Tashmë dihen qëllimet, loja, dhe lojtarët, veçse nuk dihen ngjarjet, edhe nëse keni njohuri paraprake për këtë periudhë historike.

‘Domina’ sjell detaje që pos studiuesit e historisë do të mund të dinë, dhe kjo e bën ndër seritë më të mira të realizuara. E pos skenarit, pjesa teknike me krejt kontrastin e ngjarjeve e bën serinë të shkëlqyeshme. Nota personale: 5/5

How to Lose a Guy in 10 Days (2003)

08/09/2023 / Luan Morina

Janë disa çifte që do të doje të shihje se çfarë mrekullie përrallore do të lindte po të vendosnin që të ‘gërshetonin’ gjenet!

Aty më së larti duhet të jenë Matthew McConaughey edhe përrallorja Kate Hudson!

Benxhamin është një kazanovë i cili për të fituar një kampanjë marketingu vë bast se mund të bëjë një grua të bie në dashuri me të për 10 ditë. Si për ironi, për këtë ‘mision’ ai takohet me Endin, një gazetare e cila përgatit një artikull si të humbësh një djalë për 10 ditë, edh kjo si bast me bashkëpunëtorë.

Për 10 ditë të ardhshme, i kemi dy rrenca të cilët provojnë të bëjnë gjithçka që të plasin njëri-tjetrin për të arritur qëllimet e tyre në karrierë.

Është një histori tipike për komeditë romantike, veçse krejt ajo që është në plan të parë në këta filma, tash është si një agjendë e fshehtë e të dyve – indiferenca, ftohtësia, dhimbja, dhe pastaj ndjenjat.

Edhe si një fans i paturpshëm i komedive romantike, ky film mbetet në mesin e më të mirëve të këtij zhanri, sa për skenarin e shtjellimin e historisë, edhe më shumë për aktrimin e McConaughey e Hudson të cilët shkëlqejnë në rolet e tyre duke bërë njëlloj aktrimi të dyfishtë pasi u duhet në shumë raste të aktrojnë edhe si karaktere brenda filmit. Film i kompletuar!

E gjeni në pothuajse të gjitha platformat streaming, e te SkyShowtime është edhe me përkthim shqip. Nota personale: 5/5

Good Luck Chuck (2007)

08/09/2023 / Luan Morina

Çka duan krejt çikat?

Të martohen, sipas Stu, i cili është miku më i afërt i Çarlit.

Edhe Çarli e ka një dhunti të çuditshme – çdo vajzë që fle me të menjëherë e gjen fatin e jetës. Dhe pasi, sipas Stu, të gjitha vajzat qëllimin kryesor në jetë e kanë martesën, me të dëgjuar për dhuntinë e Çakut, vrapojnë sikur të ishte tyrbe ku sillesh dhe puthë gurët!

Sigurisht që Çarli jeton jetën që ëndërrojnë pothuajse të gjithë djemtë – vajza pa obligim!

Por, krejt kjo ndryshon kur ai takon Kam, e që është ndoshta aktorja më e bukur në film në çerek-shekullin e fundit, ndonëse është pensionuar për të ndjekur karrierën biznesore – e papërsëritshmja Jessica Alba!

Çak, Dr. Çarli Llogan, nuk dëshiron që Kam të jetë vetëm një ‘vizitore’, sepse fillon të ketë ndjenja për të. Mirëpo, dhuntia që tash i duket mallkim, duhet të prishet dhe Çarli fillon të kërkojë çfarëdo mënyre që të prishë këtë adet vetëm që Kam të jetë “stacioni i fundit”, jo vetëm i radhës!

Është film nën-mesatar që e gjeni edhe në tubi tv nëse përdorni VPN. Ka shumë skena intime që do të zgjonin interesimin e adoleshentëve kryesisht sepse për shumicën është humbje kohe.

Vetë ky recensim a përshkrim është një tentim për të thyer njëfarë “mallkimi”, veçse për dallim prej Çarlit, dikush mjafton të bëj një llajk edhe të nesërmen buzëqeshë fati. Nota personale: 2/5

Barbie (2023) – Recensim

04/09/2023 / Luan Morina

Ma në fund e kuptova pse sa shumë postonin para se të shihnin “Barbie”, po askush nuk jepte një verdikt për filmin!

Që nga fillimi i kohës, që nga vajza e parë, ka pasur kukulla! Mirëpo krejt këto kukulla kanë qenë bebe, deri te shfaqja e Barbit!

Shfaqet Barbi edhe krejt ato vajza në kohën e neolitit i hedhin tutje kukullat, fillon muzika, Margot Robbie, edhe ka hare anembanë. Në Barbieland, Barbit/gratë janë krejt çka mund të jenë. S’ka nevojë për feminizëm, për të drejta të barabarta, për protesta!

Tash jemi me një Barbie stereotip, të thjeshtë, derisa njoftohemi me Barbieland, edhe takojmë Kenët! Hala krejt është hareshëm, krejt lule e pink!

Edhe papritmas, Barbie mendon për vdekjen!

Hareja ndryshon pak kah zymtësia, derisa Barbie fillon të zbulojë më shumë për këtë mendim.

Tani… Mos vet!

Kam qenë në mesin e atyre që i janë dorëzuar trendit për Barbien se ka qenë bukur, që nga imazhet e para të Margot Robbie e Ryan Gosling, e deri te trailerat e Barbenheimer!

Edhe pa e parë kam deklaruar që është filmi më i mirë i vitit!

Mirëpo, tash, pasi e kam parë, kam ndryshuar mendim!

Nuk mendoj që Barbie është filmi më i mirë i vitit! Mendoj që është ndër filmat më të mirë të dekadës! Një klasik i ardhshëm që ngërthen në vete një filozofi të thellë që nuk kufizohet në feminizëm, përkundrazi, trajton një histori të njeriut, të dy gjinive, që nga zanafilla e njerëzimit!

Sigurisht, për të arritur në një përfundim të tillë duhet të shohim më thellë se sa që na shfaqet para syve! Mirëpo, për Zotin, moti nuk kam parë një ‘ndryshim’ brenda një filmi sikur te ‘Barbie’!

Diqysh është njëfarë filozofie në vete, që të trazon goxha thellë nëse arrin të shohësh të gjitha pas vet ngjarjes e sidomos monologëve të Ruth, Margot Robbie, e America Ferrera.

Greta Gerwig e Noah Baumbach bëjnë një kryevepër artistike që mishëron një shfaqja vizuale me një rrëfim të jashtëzakonshëm të një historie që nis si hajgare po masanej… Ky tranzicion, pothuajse i padukshëm, e bën këtë film madhështor siç është!

E di që shumica ngecin në këtë tranzicion derisa vazhdojnë të mbajnë qasjen e pjesës së parë të filmit, krejt hare e kukulla, por edhe nuk kanë faj. Është sikur dikush që qysh është duke treguar ngjarje komike e shaka, sikur Barbie duke vallëzuar, fillon të flet për vdekjen!

Ky tranzicion i menjëhershëm është i zorshëm për t’u kapërdirë, dhe rrjedhimisht Barbie humb ‘magjinë’ si film.

Por për tjerët, është ndër filmat më të mirë të dekadës. Nota personale: 5/5

Allo Allo – Recensim serie

28/08/2023 / Luan Morina

Për shumëkënd, thyerja e parë e zemrës ka qenë largimi i Marisë nga Kafe Rene!

Bashkë-ndiejmë me të gjithë adoleshentët e pasluftës që shkonin në gjumë me komeditë e KTV-së në ora 23:30, e nisnin ditën me Sandokaaaan, Sandokaaaan!

Do të doja të njihja përkthyesit e “Allo, Allo”-s, që të falënderoja për kreativitetin në përshtatjen e skenave me një gjuhë jo-standarde, që e bëjnë këtë seri më të mirën të shfaqur në ekranet kosovare!

Kudo që janë, faleminderit!

“Allo, Allo”, për ata që nuk e kanë parë, e që mund ta gjejnë, është një komedi e vendosur gjatë Luftës së Dytë Botërore në Kafe Rene, në Francë. Rene Artua është nana e vakive. Ai është i martuar me Edit, dhe jeton me vjehrrën e saj, që është ndër plakat ma të mira ndonjëherë në seri!

Në Kafe Rene punojnë edhe Maria dhe Ivet. Me të dyja Rene ka afera jashtëmartesore, dhe çdo herë që zihet nga bashkëshortja gjen arsyetime që po diskutojnë për luftën, apo po fshehin armatim, e të ngjashme, arsyetime që vijnë pas ‘you stupid woman’.

Rene Artua, bashkëpunon me lëvizjen rebele kundër forcave naziste, me liderën e së cilës gjithashtu ka aferë, dhe krejt gratë tjera të lëvizjes, sepse është “alfa”. E njëkohësisht bashkëpunon edhe me pushtuesit gjerman të cilët mendjen e kanë te pasurimi pas luftës më shumë se te fitorja në luftë. Dhe pos që krejt gratë e katundit janë pas Renes, tipi është aq alfa sa që josh edhe gjermanët, në veçanti kolonelin Gruber!

Për 85 episodet dhe 10 vite të transmetimit, karaktere të ndryshme vijnë e dalin nga seria, por vetëm Rene dhe afiniteti që ka ndaj grave dhe të gjitha palëve në konflikt nuk zhduket.

Besoj që shumica e kanë parë, dhe e dinë madhështinë që ka kjo seri. Nuk prishë punë ta shohin edhe një herë, ose së paku inserte të ndryshme në YouTube. Madhështia e ‘Allo Allo’ është a paprekshme. Nota personale: 5/5

Dad’s Army – Recensim serie

28/08/2023 / Luan Morina

Nëse i gjej dy veta që e kanë përcjellë këtë seri këtu, do të ishte mrekulli! Nëse dy veta vendosin ta shikojnë këtë seri pas këtij recensimi, do të ishte mrekulli edhe më e madhe! Por, kjo seri meriton një shkrim në shqip!

Para “Allo, Allo” ishte “Dad’s Army” që sot është ndër seritë më të nënvlerësuara të komedisë britanike, së paku tek ne! Ndoshta për faktin se një pjesë goxha e madhe e episodeve janë bardhë e zi, ose së paku kanë qenë kur i kam shikuar para 10-15 viteve.

Ata që janë të paaftë për luftë, të moshuar ose shumë të rinj, ose që vuajnë nga ndonjë gjymtim apo sëmundje, gjatë Luftës së Dytë Botërore, përgatitnin Gardën e Vullnetarëve në pritje të pushtimit gjerman.

Dhe secili nga këta anëtarët e gardës kanë një detyrë ditore, para se të bashkohen për ‘stërvitjet’ që përcillen me shumë ngjarje komike që ngërthejnë në vete një humor britanik – një satirë të zezë vetëkritike.

E tillë është hyrja e çdo episodi kur kemi lëvizjen e tri shigjetave britanike që kalojnë në Francë, por me t’u shfaqur shigjetat e lëvizjeve naziste, ato tërhiqen matanë kanalit nga fillojnë të ‘lehin’, derisa në vargje kërcënohet zotëri Hitler që Britaninë ka kush e mbron.

Këta mbrojtës janë pensionist, veteran të luftës së Sudanit e kasap, bankierë, qivixhi, e çmos si karaktere dytësore.

Në përgjithësi seria nxjerr momente komike nga paaftësia e këtyre vetave për të luftuar dhe serioziteti me të cilin marrin detyrën për të mbrojtur atdheun. Është fund e krye komedi, me çdo episod që trajton nga një çështje që në fakt nuk do të duhej trajtuar nga vetë këta.

Është një episod ku LanceCorporal Jack Jones, i cili gjithmonë thotë ‘Pa panik,” e gjithmonë bën panik, veteran i luftës së Sudanit, të cilën e përmend në çdo moment që mund të hyjë në punë, dhe në moment kur nuk ka nevojë fare për ‘përvojë’ nga kjo luftë, dhe njëherësh edhe kasapi i fshatit, zgjidhet për të qenë fytyra e rekrutimit të pjesëtarëve të rinj. Për shkak të moshës, dhe karakterit të tij, ai nuk është në gjendje të qëndrojë i qetë për 5 sekonda deri në shkrepjen e fotografisë.

Pastaj zënë një grup gjermanësh nga të cilët provojnë të ruajnë sekretet, ushtrimet me armë, me parashute, krijimi i fondit, e shumë tema me çaste komike, që ia arrijnë qëllimit – të sjellin njërën nga periudha më të tmerrshme që kanë përjetuar shikuesit e asaj kohe në një frymë komedie, sepse asgjë sikur e qeshura nuk shëron dhimbjen.

Është ndër seritë që sot nuk keni kohë për ta shikuar, por ndoshta në pleqëri, apo kur të vije BritBox edhe tek ne mund ta shihni.

Episodet shumica janë në YouTube, e me VPN i gjeni edhe te BBC iPlayer e edhe UKTVPlay nëse nuk gaboj. Është njëra ndër komeditë më të mira britanike. Nota personale: 5/5

Life After People (2008)

28/08/2023 / Luan Morina

Ekziston një teori që njerëzit janë virus që dëmton Tokën dhe vetë jeta jonë është një luftë e tokës deri në asgjësimin tonë!

Sigurisht është teori konspirative sikur ato kundër vaksinave e të ngjashme që pinë ujë në një ambient pa njohuri thelbësore për shkencën!

Edhe si seri e zhvilluar më vonë, Life After People, është një film që për gati 100 minuta tregon se çfarë do të ndodhte sikur një ditë i gjithë njerëzimi thjesht do të zhdukej.

Nuk përmend arsyen, apo shkaktarin e zhdukjes, nuk është një virus apo apokalips që lë mbrapa trupat e njerëzve. Është thjesht një zhdukje momentale e përgjithshme, një tranzicion në një dimension a univers tjetër.

Dhe për ata që kanë një interesim për skenarë të tillë është goxha një qasje ndryshe nga tjerat. Qoftë në filmat artistik, qoftë në dokumentarët si kjo, zhdukja e njeriut e apokalipsi vijnë gradualisht.

Këtu gradualisht është vetëm kalbja dhe shkatërrimi i veprave të njeriut dhe rikthimi i natyrës.

Që nga disa orë deri në mijëra vite, si ndryshon planeti ynë nga ikja jonë e përnjëhershme deri te rikthimi i natyrës, është një aventurë interesante, si gjithçka që kemi ndërtuar duke pushtuar natyrën, kthehet nën pushtimin e natyrës, dalëngadalë.

Pasi seria më duket ka disa sezone dhe ju merr deri në 20-30 orë, ky film është një përmbledhje që zgjatë pak më shumë se një orë! Nota personale: 4/5

E gjeni edhe në YouTube – https://www.youtube.com/watch?v=lG6mhtVAkV8