shkrime për filma, seriale, sport, e filozofi jete

Category: Opinione

Liria e të mjerëve

Liria ka emër, por na nuk e njohim!

Asaj që ne i themi liri, atë që e njohim liri, është vetëm një iluzion i lirisë që gëzojnë popujt e lirë. Nuk është liri kjo që kemi. Kjo është vetëm një liri për të menduar ndryshe ata që janë në një pozitë më të lartë në sistemin shoqëror, nga sistemet paraprake kundër të cilave kanë luftuar.

Unë, ti, shumica e tjerëve, nuk kanë të drejtë të gëzojnë liritë që i gëzojnë tjerët. Ose, mund t’i gëzojmë, por gëzimi i kësaj lirie ka një kosto të madhe.

Liria nuk është vetëm ndërrimi i gjuhës që flasin ata që na qeverisin.

Me ardhjen e lirisë, së pari ankesat ishin në mungesën e kompetencave që zotëronte UNMIKU. Pastaj erdhi pavarësia, dhe ankesat në EULEX-in. Pastaj…

Kur të ju ndalë një polic në rrugë, ende të zgjojnë frikën e para-lirisë, pasi sjelljet e një pjese të tyre janë të ngjashme, vetëm që iu mungon pushteti absolut – të nxjerrin alltinë e të rrahin aty.

Kur të ju vijnë inspektorët e nëpunësit, ju duhet t’i qerasni me ushqim nëse jeni furrë, me kafe nëse jeni kafeteri, e me çfarëdo shërbimi tjetër që ofroni.

E dini pse nuk iu kërkohet policisë biletë autobusi nga konduktorët, e pensionistëve që kanë kontribuar për këtë vend me dekada, dhe që kanë katërfish më pak të hyra ju kërkohet biletë?

Sepse ashtu nuk kanë paguar para-lirisë, ashtu nuk paguajnë as pas-lirisë. Dhe nesër, në komunikacion, polici mund t’i falë dënimin, i pensionuari çfarë t’i falë?

Liria ka ardhur, por kultura ka mbetur e njëjta – korrupsion e b&thlëpirje publike!

Liria nuk është zëvendësimi i vrasjes me plumb, me vrasjen e ngadalshme.

Një shkrim a status i këtillë, në vitet e para të pasluftës, kur reduktimet 4 me 2 për rrymën, kanë qenë vetëm për kategorinë A, ka qenë i pamundur. Ose, ka qenë i mundur, por të nesërmen të është shpallur vendimi final i gjykatës pa gjykatë!

Ashtu si para-lirës, edhe pas-lirisë, së paku deri në zgjedhjet e para, as si fëmijë nuk ke guxuar të shfaqësh pëlqim për këdo tjetër pos krahut të luftës. Pastaj zgjedhjet, dhe shumica nisi të marrë frymë pak më lehtë. Por fryma e shumëkujt nga krahu tjetër mbetej në gjysmë.

Me kalimin e kohës, vrasjet u ndërprenë, por filloi vrasja e ngadaltë – ajo që na vret dalë nga dalë, e ditë për ditë.

Me plumb të marrin jetën, por shpresën ta marrin me dhunë e torturë shpirtërore, ditë pas dite, për njëzet vite. Dhe, në fund, ose prishesh ose nis e mëson gjermanisht, sepse një fëmijë 5 vjeçar që ka pritur KFOR-in me lule, tashti është 25 vjeçar, pa asnjë perspektivë të shëndoshë për këtë vend.

Liria nuk është zëvendësimi i Stenkovecit me Hungari.

Të parin ai fëmijë e ka kaluar me shpresën për tu kthyer, të dytin ky 25 vjeçar e kalonte për të mos u kthyer më.

Nuk mjaftoi fëmijëria me frikën që do të mbytnin ty e familjen, nuk mjaftuan ai mund për të mësuar e studiuar, nëpër reduktime, me tri orë ujë të ngrohtë gjatë javës në konviktin e studentëve, me diktaturën e profesorëve të cilët kërkonin librin e tyre (15 euro shtesë), punët për një kashore bukë nëpër filiale të oligarkëve që të paguanin sa për të mbetur gjallë, e nganjëherë edhe hiq. Pas të gjithave, nevojitet ose b&thlëpirja publike e ‘shefave’ ose mësimi i gjermanishtes!

Kjo nuk është liri!

Kjo është vrasje kolektive konstante!

Të vetmen liri që e kanë, është të ndërrojnë fotografinë e profilit me ndonjë tragjedi që ndodh diku ku nuk dinë asgjë për ta; ‘llajkimi’ i statuseve dhe komenteve të shefave partiak, dhe në privat t’u shkruajnë shefave të ardhshëm potencial, ashtu që të bëjnë një gjumë më të rehatshëm, që nesër mos t’u duket lodhja në cilëndo prej fytyrave që vendosin të veshin!

Hipokrizia nuk ekziston në liri, ekziston në një popull të skllav! Dhe, pastaj habitemi pse kemi qenë të skllavëruar tërë ekzistencën. Ndoshta sepse këtë e bëjmë më së miri?!

Liri nuk është të pajtoheni me çdo mendim që jep dikush që është në një pozitë më të lartë se e juaja. Liri nuk është të buzëqeshni, ta përkrahni, ndonëse në vete e dini që është krim kjo që po bëni. Po hajt bëjeni të kundërtën, thoni diçka që besoni thellë në vete dhe nuk shkon me shumicën, provojeni!

Sigurisht, ju mbushet inboxi me kërcënime, e ndalesa të ‘dukeni’ në të gjitha komunat shqipfolëse, vetëm për faktin që serbët nuk i kuptojnë mendimet tuaja! Dhe ndoshta nuk ka fansa të Barcelonës andej :p

Por, së paku nuk bëheni qaraman si njerëzit në pushtet të cilët çdo mesazh privat të dyshimtë e vlerësojnë si kërcënim dhe ankohen që nuk po kanë lirinë e shprehjes, e këndej, ‘liria ka emër’.

E vetmja liri që ka emër tek ne, është ajo që u shkon për shtati atyre që pasurohen nga ajo liri. Dhe për këtë liri fajtor jemi që të gjithë ne.

Nuk na japin viza, nuk na pranojnë në Evropë sepse ata që kemi zgjedhur nuk po kryejnë punët.

Dhe nuk guxojmë t’i fajësojmë individët në krye që nuk po punojnë, e ata që kanë bërë punë të këqija. Sepse ne kemi zgjedhur ata. Sepse faji i tyre është edhe faji i jonë!

Tek e fundit, liderët e individët janë pasqyrim i shoqërisë. Sado i keq që është ky pasqyrim në sytë e tjerëve, duhet të pranojmë që shumica i ka zgjedhur këta.

Sot, të akuzuar jemi të gjithë, e nesër mund edhe të dalim fajtorë, të gjithë.

Demokracia e Aristotelit e Platonit së pari kërkon diturinë pastaj lirinë. Dhe këtu është problemi ynë. Ne kemi mundësi të zgjedhim, por nuk dimë. Sepse jemi të paditur!

Të vetmet zgjedhje që i bëjmë ne janë:

  • Ku të pimë kafe
  • Kujt kemi më shumë llogari t’i japim votën
  • Ku të mësojmë gjermanisht

Dhe në këto tri zgjedhje kemi lirinë, dhe kjo ka emër – liria e të mjerëve!

Ready Player One (2018) – Recensim

Filmi nis me një djalë i cili zbret nga një ‘ndërtesë’ e krijuar me mbeturina hekuri, duke kaluar nga njëra në tjetrën që pyetjet e parë që më çon në mendje është se ‘si ngjitet ky atje lart?’ kur të kthehet në mbrëmje në shtëpi, a çfarëdo që duket se është ajo?

Është një botë futuristike e kapluar nga realiteti virtual, në të cilin një nga botët e vendosura është ajo e OASIS. Kur krijuesi i kësaj bote vdes, ai lëshon një video ku zbuluesit të sekretit do t’i japë tërë pasurinë e tij.

Pra, është një film që Continue reading

Politika e dashurisë

‘Hajt qika jeme se s’ka ma mirë’…

Edhe me këtë fjali qika vazhdon të qëndroj në një martesë dhunuese deri në fund të jetës duke mësuar ta ‘dashuroj’ burrin i cili ushtron si dhunë psikike ashtu edhe fizike ndoshta.

Dy arsye janë pse mbetet kësisoj.

E para është se ‘marre mu nda’, e dyta është se ‘krejt burrat janë njëjtë’.

Dhe në një shoqëri ku si traditat kombëtare si ato fetare nënçmojnë gruan, dhe në përgjithësi udhëzojnë njeriun të jetë bindës dhe nënshtrues ndaj tjerëve nuk mund të presim asgjë. Zaten nuk është çudi që ky popull me qejf ka pritur nënshtruesit që na bizantinët, bullgarët, otomanët, e serbët. Janë të prirë për të qenë nën pushtetin e dikujt pasi është më lehtë ashtu.

Edhe ato pak herë kur marrin primatin, gjithnjë gjejnë dikë për t’iu nënshtruar. Është një mendim klasik shqiptar nocioni i nënshtrimit.

Kjo është bartur për gjenerata, të cilat gjithnjë është dashur të dëgjojnë kryeplakun pa marr parasysh se çfarë niveli diturie kanë pasur më të rinjtë; të dëgjojnë krye-imamin apo priftin; të dëgjojnë kryetarin e partisë i cili për tu kontrolluar më lehtë gjithnjë ka qenë ndër më të dobëtit nga shtresa të cilën ka udhëhequr.

Është një cikël që është përsëritur pa kërkuar arsyetim nga të tjerët. Arsyetimet zakonisht janë kërkuar nga ‘tradhtarët’ që është fjala më e rëndë që mund të akuzosh një shqiptar. Më e rëndë është mbiemri ‘spiun’.

Dhe sot kemi një nënshtrim që vazhdon që nga djepi kur duhet ti nënshtrohesh mashkullit më të madh në familje, qoftë edhe dy dekada më i ri se vajza më e vjetër në shtëpi. Është sistem patriarkal që nuk ka ndërruar fatkeqësisht as sot.

Derisa filmat, librat, muzika, e gjithçka i këndon dashurisë, për shumicën kjo është abstrakte. Martesa e gjithçka duhet të bazohet mbi arsyetimet materiale, shoqërore, e artificiale. Më shumë është një kontratë me risk më të ultë se sa diçka e bazuar në ndjenja. Bazohet kinse në tru, por shumica e këtyre ‘kontratave’ përfundojnë me dhimbje.

Së fundmi nuk është shtuar dhuna në familje. Vetëm ka filluar të përmendet, pasi më, më në fund, nuk po duron kush askënd ti nënshtrohet. Dhe pse ti nënshtrohemi dikujt që dhunën e superioritetit e ka në gjak! Bartur me gjenerata!

Abstrakte për gjeneratat e reja, por shumë e zakonshme për më të vjetrat.

Një lajm i mirë është që të vjetrit sa vijnë e pakohen, ama lajm i keq është që protestuesit e këtyre zakoneve bizare janë të pakët.

Në një popull ku martesa kryhet me ‘letra’ e vota blihet me ‘letra’, nuk mund të presim diçka të mirë.

Revolucioni nuk është larg, dhe çdo vit shtohen me mijëra të ri, në të njëjtën kohë kur shtresa e vjetër vetëm sa pakësohet.

Emancipimi është në dispozicion për të gjithë, por akoma ka mungesë guximi.

Martesat klasike më shumë janë një kontratë në të cilën gruaja nuk guxon të bëzajë derisa mashkulli është eprori i një shtëpie e cila me pak fat do të ishte plot me djem! Me pak fat për të, dhe nëna do të gatuante, do të lante rrobat e do të bënte punët e shtëpisë!

Nëse një njëzetvjeçar nuk di të përgatis së paku një kafjall e të pastroj e hekuros një rrobë, ai nuk është gjë tjetër pos një parazit.

Dhe ‘djali i nanës’ vazhdon sundimin në gruan pasi ikën nana.

Është një lloj ëndrre se do të gjeni dikë të veçantë. Gjithçka nis mirë në fillim, dashuri e yje. Fjalë të ëmbla, shyqyr tashti njëqind lloje emotikonësh për të lehtësuar punën.

Por, dikur arrihet një kotësi dhe nis acarimi. Zakonisht dikush vepron nga frika për të ardhmen se s’mund të gjej më mirë dhe preferojnë të kalojnë në fazën tjetër, e fazën tjetër e fazën tjetër. Gjithçka mbahet si me zor, derisa mashkulli zakonisht lodhet dhe nis të kërkoj qejfin të cilin nuk ia kanë prishur që nga djepi.

Gruaja nga frika më e madhe do të hesht dhe do të duroj gjithçka. Ama gjithçka, çdo lloj dhune e injorimi sepse nuk ka alternativë.

Dhe në rast se arrin të gjej guximin e flet atëherë nis një dhunë familjare e cila heshtet edhe nga vet familja e gruas. Faji është se djali i tyre është i njëjtë dhe nuk i intereson për të motrën.

Për këtë arsye, gruaja zakonisht duhet të duroj gjithçka, ama bash gjithçka që i bën burri. Është thjesht një rob.

Dhe kur vjen ndoshta tek një krizë më e thellë, një darkë, një byzylyk, një pushim a diçka e vogël e mban gjallë lidhjen. Me këtë mashtrohet gruaja edhe për një vjet, për dy vjet, apo edhe në çdo katër vjet.

Vazhdon cikli, edhe gruaja nuk guxon të mendoj për alternativa tjera pasi grua e ndarë nga martesa tek ne shihet ndoshta edhe në asisoj ekstreme të një prostitute. Fatkeqësisht! Është fundi i botës dhe refuzimi edhe nga familja amë nuk është i rrallë.

Nga frika dhe nga mungesa e përkrahjes nga familja, burri vetëm sa do të vazhdoj të ngjitet në nivelet më të larta të sundimit, derisa dikur ti plas gruas. Por, nuk i plas. E shkrete duhet të duroj më shumë se që ju merr mendja.

‘Qika jeme/motra jeme, kurrë mos e harro se e ki ni shpi, edhe je e zoja e vetvetes. Kërkond nuk je nzor me duru nëse t’bon mu ndi keq.’

Kjo do të duhej të ishte ajo që do ti thoshte nana, baba, vëllai, e motra. S’ka nevojë robërie e nënshtrimi askund. Edhe jo një herë të ndahet, por edhe dhjetë herë nëse ndahet, deri të gjej lumturinë e saj do të duhej të kishte përkrahjen.

Nuk është fundi i botës një martesë e keqe. Apo një lidhje e keqe. Jeta gjithmonë ju habit. Dhe nëse ndalemi pak e shikoni krejt ato që kanë ndodhur më parë, mund ti klasifikoni në dy kategori. Çdo ndodhi ose ka qenë bekim që ju ka kënaq shpirtërisht, ose mësim që ju ka forcuar shpirtërisht.

Nuk ka humbje kohe.

Koha është gjëja më e shtrenjtë në jetë. Nuk dihet sa jeta do ti kemi mbas, apo nëse do të kemi ndonjë. Humbja e një jave nën diçka të keqe është mëkati më i madh që mund ti bëjmë vetes.

Guximi për të kërkuar atë që ofron kënaqësinë e rehatinë shpirtërore, ato momentet kur dëgjon dhe kënaqet me të rrahurat stabile të zemrës që janë kulmi i kënaqësisë, nuk duhet të humbet asnjëherë.

Dikur do të arrini këtë. Gjithsecili. Por, jo nëse humbni kohë.

Koha nuk shpaguhet. Nuk mund të kthehemi mbrapa, nuk mund të ndryshojmë ato që kanë ndodhur. Ama për të ardhmen vendosim vet.

‘Qika jeme, ti je e zoja e vetvetes, edhe kurrë mos le mu ndi ma pak veç pse je qikë. Je ni diell që shndrit kudo që shkon, e je një hanë që bon dritë edhe n’stuhitë ma t’tmerrshme.’

Zëri i të zhdukurve

Tetëmbëdhjetë vite pas luftës akoma ka mijëra njerëz fati i të cilëve nuk dihet. Ka edhe prej atyre fatin e të cilëve e dimë, por në një mënyrë apo tjetrën shpresa që gjithë bota përreth nesh, përfshirë edhe neve, të ishte gabim në identifikimin e tyre, akoma mbijeton. Në ato ëndrrat e netëve pagjumë kur gjithçka na vjen vërdallë si një botë alternative të cilën për pak çaste marrim guximin qyqar ta ëndërrojmë. Aty ku jemi bashkë me ata të cilët nuk e dimë a janë të gjallë, të vdekur, të robëruar, të humbur… të zhdukur. Continue reading

Pak per… 8 marsin

Dita e nonave sivjet osht me 10 maj, ose si zakonisht e diela e dyte e majit…
Nese doni mi uru nonave diten e tyne, shfrytzone kete date, ngjashem qysh iu urohet babave n’dilen e trete t’qershorit.

Me nda veq ni dite per mi vlersu gjysmen e popullsise t’ksaj bote osht marre.

Shume veta, tu nis prej motres teme (fmijes t’preferum n’familje hon’e’don) kete dite e kan festu me ane t’ahengut e sendeve t’ngjashme. Restorantet lokale ktu n’katund s’kan pas vende t’lira ka 3-4 dite per kete date.
Nuk di une cka po festohet. A mire i kan punet gjinia femrore n’vendin tone, a?! Ni mije probleme jon, ni mije nenqmime per to, ni mije vujtje, edhe ia japin veq ni dite grave, n’kete vend t’dominum prej frymes patriarkale.

Krejt statuset qka i pash, krejt fjale miradije, urime e senne. Veq ni status ke n’forme proteste. Ku t’kishim pas s’paku ma shume statuse protestuese.

Osht koha mos me festu, po me demonstru, me protestu (nuk protestohet veq n’rruge) n’mnyra t’ndryshme. lypi t’drejtat mu shkollu, me punu, mos mu nenqmu, mos mu kon veq objekt prodhues i fmijve edhe bukes. Mos u knaqni me ni dite, se ju meritoni ma shume. Jeni njeri, ngjashem si gjinia e kundert qe nuk ju len syte mi qel. Jeni t’barabarte. I keni krejta per mu kon barabarte e edhe ma nalt se burrat.

Mos u knaqni me ni darke, ni fustan, apo ni lule plastike. Mos e ulni veten kaq poshte.

Mu m’vjen marre me uru 8 marsin, sidomos n’kete vend, e n’kto kushte diskriminuese. Shpeshhere po m’vjen marre edhe qe jom djale, sidomos kur po lexoj kroniken e zeze.

Krejt kosovarët janë shovinista…

A e dini sa zor osht me gjet ni kosovar qe nuk urren ni popull, ni racë, apo ni fe? Unë nime jom njeri asocial dhe pak agorafob, mirëpo jashtë familjes teme t’gjerë, njoh bajagi njerëz. Edhe n’mesin e ktyre t’fundit osht zor me gjet ni kosovar që nuk urren dikon. Ata pak që jon, i kom n’close friends list n’fejsbuk.

Pjesa dërrmuese kanë një popull, një racë, një fe, një gjini, për të urryer. Në bazë të asaj që mundemi me has nëpër ambiente ndryshme, sidomos virtuale, popullin tonë mund ta ndajmë në disa grupe shovinistësh.

Urrejtësit e serbëve –

Këta janë pjesa pseudo-patriotike e cila është ushqyer në masë të madhe nga mediat për urrejtje ndaj tërë popullit serb. Derisa historia na mëson që konfliktet ndërmjet shqiptarëve dhe serbëve kanë një zanafillë mesjetare, urrejtja ndaj një populli të tërë është absurde. Gjithashtu një pjesë e konsiderueshme ka qenë pre e dhunës dhe terrorit të pjesëtarëve aktiv serb në dhunë, dhe urrejtja e tyre ndaj tyre është e kuptueshme. Por, kjo pjesë është më e butë në urrejtjen e tyre, përkundër të gjitha arsyeve për urrejtje, disa edhe gjejnë hapësirë për të dalluar individin nga tërësia.

Ka njerëz që kanë humbur më të afërmit në luftë, kanë pësuar dëme materiale, por urrejtja e tyre kufizohet tek Millosheviqi dhe pasuesit aktiv të ideologjisë së tij.

Pjesa më e madhe e këtij lloj shovinizmi është pseudo-patriotët të cilët mendojnë se bëhen më trima, më shqiptar me urrejtjen e çdo serbi. Këta janë ata që shesin iluzione për një racë të pastër shqiptare që duhet të zotëroj një kufi imagjinar që përfshin të gjitha trojet në lindje të Adriatikut.

Urrejtësit e malazezëve, grekëve, maqedonasve –

Këta janë ‘patriotët’ më të mëdhenj. Janë grupi më i rrezikshëm i shovinistëve kosovar. Janë njerëz të mbushur me urrejtje, kryesisht provojnë të merren me histori dhe në mendjen e tyre ekziston një paranojë se të gjithë ua kanë inat shqiptarëve, dhe ‘armiku’ gjithnjë ka tentuar të copëtoj trojet tona etnike, sepse Shqipëria Etnike është vendi më i bukur në botë.

Ky grup edhe mendon që Amerika është mike e shqiptarëve sepse George Washington e ka pasur nënën shqiptare dhe ua ka lënë amanet top-sekret të gjithë amerikanëve për të mbrojtur racën tonë deri sa të ekzistoj planeti! – ju thashë që janë më të rrezikshmit

Urrejtësit e turqve –

Urrejtja ndaj turqve është e dyfishtë. E para urrehen pse janë turq dhe na kanë ‘okupuar’ vetëm neve për pesëqind vite, dhe e dyta urrehen pse janë myslimanë sepse na kanë lënë fenë me zor, ashtu siç ia kanë lënë grekëve, bullgarëve, armenëve, rumunëve, serbëve, maqedonasve!

Grupi i parë i shovinistëve anti-turk është ata që provojnë të vendosin ndjenjën kombëtare para asaj fetare. Këta urrejnë vetëm pse na kanë okupuar, dhe u besojnë librave turq që shqiptarët kanë qenë më rezistuesit dhe e kanë ndalur hovin e osmanlinjve sidomos në epokën e Skënderbeut. Nëse shohim kufijtë e perandorisë osmane në atë kohë, shohim një shtrirje goxha të madhe dhe një efekt jo aq të madh në ndaljen e pushtimit së Evropës. Edhe këta ushqehen nga filma artistik të cilët sjellin të ‘vërtetën’ e dialogëve në katër sy, duke sjell një version krejt tjetër për interesa kombëtare nga ai i pronarëve të atyre katër syve.

Grupi i dytë urren turqit për shkak të fesë. Këta ende kanë paranojën që prania a turqve në Kosovë është një shtytje për myslimanët. Shitja e pronave publike tek turqit shihet si një afrim kah lindja e jo kah perëndimi. Këta harrojnë të fajësojnë vetveten për votat e tyre për liderët që nuk kanë arritur të krijojnë një ambient të përshtatshëm për investitorët perëndimor.

Vodafone britanike (e treta në botë për telekomunikacion) është prezent në Turqi, Egjipt, Katar; Shqipëri, Telefonica spanjolle (e shtata në botë për telekomunikacion) është prezent në Marok, Sudan; Orange e Francës është e pranishme në Egjipt, Jordani dhe pjesën më të madhe të Afrikës nën-Sahariane. Të gjitha këto vende me shumicë dërrmuese myslimane.

Mund të konkludojmë, pa hyrë tek industritë tjera, që kompanitë perëndimore nuk janë duke mos ardhur pse jemi myslimanë, por sepse nuk kemi kulturë demokracie, ndoshta.

Urrejtja ndaj izraelitëve –

Ky lloj shovinizmi bazohet në teori konspirative kryesisht, dhe kohë pas kohe nxitet nga konflikti izraelito-palestinez. Shovinistët anti-izraelitë kryesisht konsiderohen shumica myslimane (jo të gjithë, kuptohet), të cilët shovinistët anti-turk i konsiderojnë si shtresë më e ultë shoqërore, më primitive. Këta të fundit, pos shovinizmit shfaqin edhe shenja fashizmi, derisa nuk mund të mohojmë aspak snobizmin e tyre.

Urrejtja ndaj izraelitëve, si popull në përgjithësi është e padrejtë, pa marrë parasysh konfliktin e tyre. Kjo ndihmohet më shumë nga teoritë konspirative për popullsinë që i përket fesë hebreje. Dhe si popull badihavgji, teori të tilla tek ne pinë ujë më shumë se lopët pas një dite të gjatë vere në fushë.

Ky lloj shovinizmi ndihmohet shumë edhe nga të vetquajturit dijetarë fetar të cilët u shesin mend një shtresë të caktuar, e cila përkundër ngritjes së lartë familjare e arsimore, bie pre e trushpëlarjes që kryekëput bazohet në shovinizëm.

Urrejtja ndaj arabëve –

Urrejtja ndaj arabëve është më e madhja. Kjo zakonisht është e pranishme tek personat që dëshirojnë të ndajnë kombin nga feja. Kjo lloj urrejtje është nxitur kryekëput nga shfaqja e radikalizmit islam që dëshiron të sjell një kulturë që nuk përshtatet me vendin tonë, nga një vend tjetër. Pra, është në lloj urrejtje e kushtëzuar, e nxitur nga individë që bëjnë pjesë në grupin paraprak.

Por, kjo urrejtje nuk arrin të ndaj radikalët dhe të moderuarit. Si çdo urrejtje, as kjo nuk njeh arsye. Për mendimet e disa individëve, urrehen e tërë feja, i tërë populli. Kjo urrejtje nxitet edhe nga analistë të ndryshëm politik, të cilët shfrytëzojnë një pjesë të kufizuar për të shfaqur apetitet dhe shovinizmin e tyre ndaj krejt popullit, fesë.

Urrejtja ndaj shiave –

Kjo është urrejtja më e marrë. Ky grup shovinistësh janë plotësisht të paarsyeshëm. Urrejnë një sekt të fesë së tyre, për arsye të paarsyeshme! Urrejnë një popull që nuk u ka bërë asgjë drejtpërdrejt, një popull që nuk e kanë takuar kurrë, një popull që beson 90% të gjërave që edhe ata besojnë.

Për fund…

Osht ni pjesë e kosovarëve që nuk urrejnë kërkond. Jon njerëz t’mirë, që e din se urrejtja nuk ju vyn.

Tekefundit urrejtjes, shovinizmit nuk ia ka pa hajrin kërkush. As na nuk kemi me ja pa hajrin. Sa urrejmë diko pa pikë arsye, veç pse na kanë kallzu që jon kshtu e ashtu, edhe tan ditën pijmë makiato e bohemi pjesë e kopesë që trushpërlahet sabah e akshom prej mediave, ma mirë osht me ia nis me punu diçka të hajrit, me bo nojsend t’mirë.

Buzqeshni, knoni, thuni fjalë t’mira, bonu msit, pajtoni njerëz, doni… jeta osht e shkurt, e për ata që urrejnë, për t’kqit nuk osht as kjo botë e as tjetra…

Oskarët 2014 – Befasitë, injorimet, favoritët

Dhe vjen përsëri ajo periudha e vitit kur kinematografia zgjedh më të mirët e vitit të kaluar. Oskarët, SAG-ët, BAFTA-t, e shpërblime tjera, por gjithçka duke nisur nga Golden Globes dominojnë çerekun e parë të vitit përkrah festivaleve si Sundance e Berlinale. Kjo është arsyeja pse filmat e parë, bllokbusterët nisin të shfaqen vetëm në prill-maj.

Të nominuarit për Oskarët e sivjetmë tashmë janë publik. Si zakonisht befasitë për të mirë e për të keq nuk munguan. Por, le të nisim nga ata që u injoruan me apo paqëllim nga Akademia. Të përmbledh shkurt – Tom Hanks, Robert Redford, Emma Thompson, The Butler, Monsters University 2, Rush. Të mos shohësh Tom Hanks as në kategorinë për aktorin më të mirë në rol kryesor (Captain Phillips) as për aktor dytësor (Saving Mr. Banks) është afër turpit. Është më turp se sa gjysma e ‘The Wolf of the Wall Street’. Në fakt ky film i Scorsese është më shumë i pistë se sa i turpshëm. Nuk di çfarë kërkon tek Oskarët kur do të duhej të ishte në garë për shpërblimet e filmave për të rritur, ndoshta.

Tom Hanks shkëlqen si kapiteni i anijes së vjedhur në filmin biografik ‘Captain Phillips’. Sidomos pjesa e fundit kur vihen në pah emocionet e karakterit të tij, shfaqet mrekullia prej aktrimi që vetëm një aktor i kalibrit të tij di të bëj. Hiç më pak i mirë nuk është as tek ‘Saving Mr. Banks’. Harmonia në skenë me Emma Thompsonin, dhe portretizimi i përkryer i Walt Disney meritojnë një vend në kategorinë për aktorin më të mirë në rol dytësor. E ngjashëm edhe mungesa e Emma Thompson është mëkat, edhe pse kategoria për aktoret në rol kryesor ishte mjaft e populluar. Por, një veterane e tretë vetëm sa do të ngrite cilësinë dhe vlerën e Oskarëve.

Robert Redford është vet filmi ‘All Is Lost’. Është aktori i vetëm që kalon tërë kohën e filmit përpara kamerës. Një film pa dialog ku flasin emocionet dhe zërimi perfekt i çdo skenë nën regjinë e J.C. Chandor, sjellin një ‘Life of Pi’ pa efekte dhe shumë më realist. Redford ndoshta vjen edhe me rolin e karrierës së tij, dhe megjithatë injorohet nga Akademia që pëlqejnë më shumë një karakter arrogant të Di Caprios.

Por, injorimi më i madh i është bërë filmit ‘The Butler’. Përkundër pak përshtatjes së skenarit me jetën reale të shërbëtorit më të njohur të Shtëpisë së Bardhë, filmi sjell një histori emocionuese familjare duke u lidhur në njërën nga periudhat më të vështira të SHBA-ve moderne. Oprah Winfrey po që aktron për mrekulli, por, Forest Whitaker është i mahnitshëm. Edhe ky ka merituar të jetë i nominuar para shumë kandidatëve tjerë për aktorin më të mirë.

Injorim tjetër ishte mos nomimi i ‘Monsters University’ në kategorinë e filmave të animuar. Më pëlqejnë të përzgjedhurit në këtë kategori, por sigurisht ka pasur vend edhe për ‘Monsters University’. E ‘Rush meritonte shumë më tepër se nga aspak që mori kësaj radhe. Daniel Bruhl shkëlqen, skenari është fantastik, sidomos kur bazohet në ngjarje të vërtetë, e as regjia nuk mbetet mbrapa. Megjithatë asnjëra nuk mjaftojnë për Akademinë, ngjashëm si ‘Her’ që gjithashtu nuk vlerësohet edhe për regji, skenar, e aktrim të Joaquin Phoenix.

Por, le ti hedhim një sy të nominuarve. ‘American Hustle’ i David O. Russell është nominuar në të gjitha kategoritë kryesor. Ngjashëm si me filmin më të mirë të vitit të kaluar për mendimin tim ‘Silver Linings Playbook’ edhe këtë vit kemi të nominuar në të gjitha kategoritë e aktrimit n’ga kasti i një filmi të David O. Russell. Ngjashëm si vitin e kaluar, edhe këtë vit, një film i Russell gjendet në krye të listës së filmave më të mirë të vitit për mua. Megjithatë, përsëri sikur vitin e kaluar, vetëm Jennifer Lawrence ka gjasat më të mëdha të fitoj Oskar, jo pse pjesët tjera të filmit janë më inferiore, porse ndoshta konkurrenca është më e madhe tek kategoritë tjera.

Nominimet plotësisht i meritoi edhe ‘Gravity’, një projekt fantastik i Alfonso Cuaron që duket se konfirmon cilësitë e teknologjisë 3D në kinema. Por, ’12 Years a Slave’ mund të jetë favorit për shumicën e kategorive për shkak të temës që prek, e skllavëria dhe racizmi gjithnjë kanë ndikim tek Akademia. Temë prekëse me një aktrim perfekt të Matthew McConaughey dhe Jared Leto ka ‘Dallas Buyers Club’. Një film shkëlqyeshëm i shtjelluar, i madhështuar edhe më shumë me aktrimin perfekt të McConaughey dhe Letos. Këta dy janë favorit absolut për Oskarët të cilët i meritojnë me plotë kuptimin e fjalës.

Befasi e këndshme është nominimi i ‘Philomena’ si filmi, skenari më i mirë i adaptuar, dhe për aktrimin e Judi Dench. Kategoria për aktoren më të mirë duket të jetë më e pjekura me emra si Dench, Streep, Bullock e Blanchett. Nominimi i Adams është befasi e mirë, por, është më se e sigurt që Cate Blanchett do të marr Oskarin për ‘Blue Jasmine’. Edhe skenari i këtij filmi është i mirë, ngjashëm si regjia e Woody Allen, por kjo e fundit nuk është nominuar fare.

Befasi e këndshme është edhe nominimet e shumta të ‘Nebraska’. Një film lart i vlerësuar me veteranët Bruce Dern e June Squibb të nominuar për Oskar së bashku me nominimet për filmin, regjinë, dhe skenarin origjinal më të mirë. Akoma nuk kam pasur rastin të shoh këtë film, ngjashëm si ‘Philomena’, por kritikët premtojnë shumë.

Në fund, është herët të zgjedh favoritët, sidomos pasi ka edhe pak filma që nuk kam arritur ti shoh akoma, por, për mendimin tim ‘American Hustle’ çfarëdo që fiton, do të jetë e merituar plotësisht. ’12 Years a Slave’ mund të jetë filmi më i mirë, me regjinë për Alfonso Cuaron dhe ‘Gravity’, Matthew McConaughey, Catel Blanchett, Jared Leto, e Jennifer Lawrence si fitues për aktrim. ’12 Years a Slave’ e ‘American Hustle’ mund të fitojnë edhe në kategoritë e skenarëve me ‘Frozen’ si animacioni dhe kënga më e mirë.

Luan Morina
Kritik filmi

 

Game of Thrones – Recensim i sezonit të tretë

game-of-thrones-season-4

Kritiku James Hibberd i Entertainment Weekly të nesërmen e ka cilësuar si ‘skena më brutale e parë ndonjëherë në histori të televizionit’. I referohet episodit të nëntë të këtij sezoni, ‘Dasma e kuqe’. Pika kthyese që krijoi hallakamë dhe shtyu shumë veta të nisin sezonin e parë, ishte kjo dasmë.

Për të mos ‘prishur’ fundin e sezonit (e keni edhe recensimin ‘me spoilera’), s’do të jap detaje për këtë episod, por do të përqendrohem më shumë në rrjedhën e serialit, më saktë lëvizjen e këtij sezoni.

Fundi i sezonit të dytë ishte i mahnitshëm. Krijesat e veriut u shfaqën si asnjëherë më qartë dhe Semi ishte i vdekur për neve. Megjithatë bastardi (njëri nga të shumtit, disa prej të cilëve u shfaqën sefte këtë sezon), disi mbijetoi dhe u shndërrua në një ‘special’. Për këtë do të mësojmë më shumë në pjesën e parë të këtij sezoni, kur Rojtarët e Natës përfshihen edhe në një luftë, të cilën besoj që shumica e kanë uruar, gjithashtu edhe unë.

Karakteret dytësore si Semi, mendoj që kanë një rol më të rëndësishëm në çmendinën e George Martin.

Ngjashëm si Semi, kemi edhe ndihmësin e Gishtvoglit, i cili del të jetë një karakter nga ’50 Shades of Grey’, dhe torturuesi i Theonit, për të cilin gjejmë më shumë detaje në fund të sezonit, edhe pse jo gjithçka qartësohet.

Këto katër karaktere dytësore, si në hije janë lidhur shumë me ngjarjet e mëdha që ndodhën përgjatë sezonit. S’do të habitesha nëse do të kishin rol dhe hapësirë më të rëndësishme, edhe pse duket pak e mundshme. Një mbret i ri ndoshta jo, por një lider në beteja është diçka reale për këto karaktere. Në fakt, këto na bëjnë më të interesuar për temën e serialit.

Veriu është zhdukur dhe ngjarjet nisin përtej Murit me Xhon Snou të zhvendosur përtej. Pikërisht karakteri i Xhon Snou duket më konfuzi këtë sezon, pa synime, pa plane, pa asgjë. Është si një rrugaç që sorollatet rrugëve, i humbur.

Starkët akoma janë të ndarë dhe gjithnjë në kërkim të hakmarrjes. Nëna Stark, hedh në pah karakterin e një nëne tipike që vepron në bazë të emocioneve, në mungesë të arsyes. Kjo i shpaguhet keq.

Sezoni i tretë mund të konsiderohet edhe si një ‘rrugëtim’ i Xhejmi Llanister. Njëri nga karakteret që ka evoluar më së shumti është, karakteri i tij. Atë do e njohim më thellësisht dhe do të bëhet disi më ‘i dashur’ të mos them, por do të kemi ndoshta një ndjenjë më të zbutur. E Llanisterët si Llanisterët. Xhofri është karakteri më negativ, më i pështirë që kam parë në TV së fundmi. Nuk është negativ në plotë kuptim e fjalës, të bën më shumë ta urresh se sa ta duash si karakter negativ. (ka karaktere negative që janë të dashur!)

Tirioni është i vetmi që mbetet i dashur tek Llanisterët. Për shumë kë është karakteri favorit edhe në serial. Edhe vetëm sa vazhdon e bëhet më i dashur për publikun e gjerë. Janë disa skena, disa fjali që të bëjnë të qeshësh me nënqeshjen e tij në episodet 8 dhe 10. Ka një harmoni ndërmjet tij dhe Sansas. Në fakt vetëm pas kësaj harmoni, afrimit të këtyre dy karaktereve në këtë sezon kam filluar të pëlqej karakterin e Sansas. Gjithnjë ka qenë e vuajtur, duke qarë, e mërzitshme.

Uollder Frej, apo siç e quajmë ne Potterhead-ët, Laraska paraqitet në vetëm dy episode, por ka njërën nga skenat më të mëdha në këtë serial, skena në të cilat shkëlqen. Nëse do të kishte ndonjë rol mysafir/episodik në serialet dramë, Frej do të ishte në Top 5 për Emmy këtë sezon. Nga karakteret me rol jo shumë të madh që më kanë pëlqyer këtë sezon do të veçoja edhe Marxhëri Tarrell dhe gjyshen e saj, tullacin, dorën e parë të Baratheonit. Oh, edhe Hodorrrrrr. Ky i fundit nuk ka rol të madh, në fakt minimal, por më pëlqeu sidomos kah fundi i sezonit, edhe atë pa ndonjë arsye të arsyeshme! Nuk di si do të ndjeheni për torturën ndaj Theonit. Personalisht, pas ngjarjeve në sezonin e dytë nuk kam pasur kurrfarë afiniteti për këtë karakter në serial. Gjithashtu tërë skenat me të nuk më kanë bërë shumë përshtypje, një ftohje dhe injorim ndaj karaktereve televizive, si ndaj Theon nuk kam ndjerë moti kohë, ndoshta edhe kurrë. Zakonisht pëlqen, nuk pëlqen, urren, dashuron një karakter në TV. Asnjë nga këto dhe emocionet tjera nuk më lidhin me të më në këtë serial!

Eh përtej detit po ndodhin mrekulli. Mrekulli që po më pëlqejnë, dhe atë jo vetëm mua, por shumë fansave që njoh. Evoluimi i Khalisit nga një karakter i ofenduar, i nënçmuar në maksimum në sezonin e parë, një karrem i vëllait të saj të madh, nga një person thjesht i shpërdorur nga të gjithë, në atë që është bërë në sezonin e tretë është ajo çfarë e bën këtë serial të mrekullueshëm.

Nuk e di kur do të kalojnë detin, por kurdo që do të kalojnë besoj që na presin skenat më të hatashme të para deri më tani. Fjalimi i saj në gjuhën valiriane për ‘të pacenuarit’, negocimi i marrëveshjeve, dragonjtë, urdhrat që jep, e bëjnë një mbretëreshë dhe ….. si të them, një karakter të përkryer.

Më duket se kam lënë shumëçka të papërmendur, sigurisht edhe ‘spoilerat’! Do të kthehesha të shikoja sezonin e katërt sido që të ishte, por tani mendoj që të nis me pjesën e dytë të librit të tretë. Nuk besoj që do ta bëj këtë, jo pasi ‘Dasmës së kuqe’. Jo si dëshpërim, por preferoj të ndodhin të papritura dhe befasi si ajo aty. Kjo e bën më të dashur këtë serial. Megjithëse nuk besoj se do të ndodhin çmendurina më të mëdha se në këtë sezon. Jemi në një aventurë epike që shpresoj të mos prishet në fund nga presioni për pritjet e mëdha që po krijohen me kalimin e episodeve. “George Martin, you rock and I don’t have a favourite character.” 😀

Luan Morina
Kritik për TV&Film

Bir zamanda Eurovision’da Türkiye’de vardı

Neden Türkiyem, neden bunu yapt ın? Son yillarda Turkiyenin Eurovision’da muhteşem performanslari vardi. Sertab Erener’den sonra sanki Turkiye en iyilerin arasında bir yer olmuştur.

Ertesi yil, Athena’nın rock şarkısı bu müzik tarzın hayranlları kalbini çalmıştı. Gülseren ve Sibel Tüzün çok iyi değildi.

Kenan Doğulu şarkı söyleme tarzını, ama sonunda 4. sırada yer ile sonuçlanmıştır. O zamandan beri Türkiye, 2008 yılında Mor ve Ötesi dışında, ilk 5 her zaman sıralamada büyük bir gösterilerle yer aldı.

Geçen yıl Yuksek Sadakat performansı bir felaket oldu. Bu yıl Can Bonomo finalde kalması beni şaşırttı.

Her neyse, Türkiye son zamanlarda bana hayal kırıklığı yaratıyor. Bunun için tek kaldı şey benım içın Türkiye’den harika performanslar anılar.

Burada Eurovision Şarkı Yarışması hakkında Top 5 Türk sanatçıları var listeledim.

5. maNga – We Could Be The Same

4. Hadise – Dum Tek Tek

3. Sebnem Paker – Dinle

2. Athena – For Real

1. Sertab Erener – Everyway That I Can

Mjeshtëria e kafes

A pini kafe? Unë jo. Së paku jo kafe turke, kafe që gjithmonë kemi pirë si komb. Ka ni shije interesante që nuk më lë përshtypje kushedi sa mirë ta përgatisë. Megjithatë, Valbona i bën diçka kafet e mira. Jo shumë të mira, por mund t’i pijë lehtë. Ndoshta ambienti, atmosfera është më ndryshe tek ata, edhe kafeja shkon më lehtë.

Sidoqoftë unë do të përqëndrohem në mjeshtrinë e përgatitjes së kafes. Sado që të duket e shijshme kafeja e Valbonës, megjithatë ajo nuk ka ndonjë mënyrë të veçantë që të bëhet kafe e mirë. Zakonisht është import nga Zvicra, për atë duket e shijshme besoj. Po, Valbonë kafeja është e mirë, jo mënyra si e përgatitë ti.

Është mërzi të përgatisësh kafe. Duhet të qëndrosh mbi zjarr, deri sa të valojnë. Pastaj e hedh në filxhan dhe kryhet. Lehtë duket, por nuk është. Të përgatisësh kafe është një, gati se, art.

Pse? Kjo është pyetja të cilën nuk preferojnë të ma bëjnë tjerët, pasi që vijon me një përgjigje të gjatë që shpesh mund të kaloj teoritë filozofike.

Së pari duhet të matet madhësia e filxhanit në mënyrë që të përcaktohet sasia e ujit, kafes, sheqerit. Nëse kurrë nuk ndryshojmë këto sasi pa marrë parasysh se në çfarë filxhana e shërbejmë atëherë kafeja nuk do të jetë gjithmonë e mirë. Në rregull, shumica e dijnë këtë, mirëpo proporcionaliteti i shtimit apo zvogëlimit të sasisë në bazë të madhësisë së filxhanëve nuk është lehtë të dihet. Badihava është të matet me lugë apo edhe me gram. Mjeshtëria është ta matësh me mendje. Nëse arrini që gjithmonë të masni sasinë që duhet shtuar apo larguar varësisht nga filxhani atëherë jeni gati të bëni kafenë e përkryer. Por, jeni edheshumë larg.

Zjarri apo nxehtësia, apo qysh të keni qejf thuani, aty ku e v’loni kafenë duhet të përshtatet me fazat e përgatitjes së kafesë.

Temperatura duhet të jetë konstante në fillim, deri në fazën përfundimtare ku duhet të ulet për t’u përshtatur me nxehtësinë e kafesë, pra temperatura duhet të jetë pak më e lartë se e kafesë, pasi që kafeja tani është kryer dhe nuk kemi nevojë ta  v’lojmë edhe një herë, dhe si pasojë do të derdhet kafeja, do të humb kajmaku, do të zhytet hapësira ku përgatisim, shporeti apo ku do që e përgatisni.

Dikush ngutet dhe në v’limin e parë të kafes e hedh gjysmën në filxhan, kinse dhe për të bërë pak më shumë kajmak, v’lon edhe pjesën tjetër, dhe kafeja është “e përkryer”. Ajo nuk është asgjë tjetër, pos ujë i pazier me kafe.

Megjithatë pjesa më e rëndë e përgatitjes së kafes, është bartja e saj deri tek ai që do ta pijë atë. Kjo ndoshta është e vetmja pjesë ku duhet të bëjë përmirësime.

Uh, nuk ju tregova mënyrën si përgatis unë kafetë. As mos prisni. Është sekret i imi, dhe do të bindeni kur të pini kafenë që përgatisë vetë unë.

p.s.

Nuk osht bash leht me maru kafe.

© 2023 Bllog Personal

Theme by Anders NorénUp ↑